Rak jelita grubego to druga najczęstsza przyczyna zgonów z powodu raka w krajach rozwiniętych. Jego częstotliwość występowanie jest znacznie wyższa w krajach zachodnich (Europie, Kanadzie, USA i Australii) niż w Afryce i na Dalekim Wschodzie.

Wskaźnik raka jelita grubego jest ponad 16 razy wyższy u Afroamerykanów żyjących w USA w porównaniu do wiejskich mieszkańców Republiki Południowej Afryki (65 na 100 tyś. osób w USA vs. 4 osoby na 100 tyś. w RPA).

Przez dziesięciolecia niektórzy naukowcy postulowali, że zachodnie diety, bogate w białko zwierzęce i tłuszcz oraz ubogie w białko podnoszą ryzyko raka jelita grubego, w porównaniu do diet afrykańskich, które są bogate w złożone węglowodany, oporną skrobię i błonnik, ubogie natomiast w tłuszcz, białko i oleje.

Naukowe potwierdzenie

Fascynujące badanie z 2015 roku potwierdziło, że wysokowęglowodanowa dieta, bogata w błonnik (jak ta wiejskich Afrykanów) może istotnie zredukować ryzyko raka jelita grubego. Badanie pokazało także mikrobiom, czyli ogół bakterii żyjących w jelicie, odgrywa ważną rolę w tym anty-nowotworowym efekcie. Międzynarodowa grupa badaczy z Imperial College London i Uniwersytetu Pittsburskiego przeprowadziła badanie z dwoma grupami: 20-oma Afroamerykanami z Pittsburgha i 20-oma wiejskimi mieszkańcami RPA z KwaZulu-Natal. Te dwie grupy dorosłych w średnim wieku zamieniły się dietami w ściśle kontrolowanych warunkach na dwa tygodnie. Wszyscy uczestnicy badania mieli przeprowadzoną kolonoskopię przed i po zamianie diet. Badacze zmierzyli także markery biologiczne wskazujące ryzyko raka jelita grubego i przebadali próbki bakterii pobrane z jelita.

Na początku badania, niemal połowa amerykańskich uczestników badania miała polipy – nieprawidłowe narośle w jelicie, które mogą przekształcić się w nowotwór. Żaden z Afrykanów ich nie miał. Przez pierwsze dwa tygodnie każda grupa spożywała swoją normalną dietę. Dieta Afroamerykanów zawierała średnio 47% węglowodanów, 35% tłuszczu, 15% białka i zaledwie 14 gram błonnika; ¾ białka pochodziło ze źródeł zwierzęcych. Dieta wiejskich Afrykanów zawierała średnio 72% węglowodanów, 16% tłuszczu, 11% białka i 66 gram błonnika; ponad 2/3 białka pochodziło ze źródeł roślinnych (prawdziwie niskotłuszczowa dieta).

Grupy zamieniły się dietami na dwa tygodnie. Afroamerykanie dostali jedzenie w stylu afrykańskim, co zwiększyło ich spożycie błonnika z 14 do 55 gram na dzień i zmniejszyło podaż tłuszczu z 35% do 16% wszystkich kalorii (mięso podawano 0 lub 1 raz dziennie). Wiejscy Afrykanie karmienie byli dietą w stylu zachodnim, dużą ilością białka zwierzęcego, podaż błonnika zmniejszono z 66 do 12 gram na dzień i zwiększono udział tłuszczu z 16% do 52% (mięso 3 razy dziennie).

Zaskakujące wyniki badania

Po dwóch tygodniach na diecie wysokowęglowodanowej, wysokobłonnikowej, opartej głównie o źródła roślinne, grupa Afroamerykanów miała znacznie mniejszy stan zapalny jelit i ogromny spadek kilku czynników ryzyka raka jelita grubego.

W grupie wiejskich Afrykanów jedzących amerykańskie jedzenie, bogate w białka zwierzęce i tłuszcze, markery ryzyka nowotworu wzrosły zaledwie po dwóch tygodniach.

Profesor Jeremy Nicholson, lider grupy badawczej z Departamentu Chirurgii i Nowotworów w Imperial College London, powiedział, że „te odkrycia sugerują, że ludzie mogą istotnie zmniejszyć ryzyko raka jelita grubego poprzez spożywanie większej ilości błonnika. Nie jest to nowością samo w sobie, jednak co jest naprawdę zaskakujące to to jak szybko i skutecznie markery ryzyka mogą się zmienić w obu grupach po zmianie diety. Odkrycia te napawają także poważną troską, że postępujące przejmowanie zachodniego stylu życia przez społeczeństwa afrykańskie może prowadzić do pojawienia się problemu raka jelita grubego jako głównego problemu zdrowotnego”.

W badaniu odkryto, że dużą rolę w tych zmianach ryzyka zachorowania na raka odegrały bakterie jelitowe (mikrobiom), które zmieniły swój metabolizm, aby zaadaptować się do nowej diety. W grupie amerykanów, badacze odkryli, że dieta afrykańska skutkowała wzrostem produkcji maślanu, produktu ubocznego metabolizmu błonnika, które mają ważny efekt antynowotworowy,  aż o 250%. Dieta zachodnia obniżyła produkcję maślanu o połowę.

Jak więc możemy działać?

Już dziś warto zadbać o swoją dietę, zrezygnować z przetworzonego jedzenia i idąc tropem rdzennych mieszkańców Afryki jeść tylko pełnowartościowe produkty. Zgodnie z badaniem, najlepiej opierać dietę na produktach roślinnych, z niedużym dodatkiem białka zwierzęcego. W takiej diecie głównym źródłem energii powinny być zdrowe węglowodany, pochodzące z pełnoziarnistych kasz (a nie pieczywa, bułek i naleśników) oraz roślin strączkowych. Warto zadbać o podaż sezonowych warzyw i owoców, najlepiej ekologicznych. Inne bardzo korzystne czynniki, które są obecne w afrykańskim stylu życia, to spędzanie dużej ilości czasu na świeżym powietrzu, dużo słońca, aktywność fizyczna i znacznie mniejszy pośpiech i stres. Warto zadbać i o te sfery naszego życia, aby jak najdłużej cieszyć się dobrym zdrowiem.

Źródło: https://www.chrisbeatcancer.com/eat-like-an-african-and-drop-your-cancer-risk-in-two-weeks/

Zdjęcie: Depositphotos