Plastik - prawdziwe zagrożenie dla zdrowia i środowiska

Plastik jest wszechobecny w naszej kulturze. Jest wygodny, szybki i tani. Znajdujemy go w butelkach z wodą, naczyniach, butelkach dla niemowląt, zabawkach dla dzieci, balsamach, a nawet naszych kosmetykach.

Niestety w tym przypadku płacimy dużą cenę za tę wygodę – narażamy się na przeciążenie toksynami. Wiele osób myśli, że plastik jest materiałem samym w sobie, lecz tak naprawdę jest to tworzywo sztuczne, na które składa się wiele materiałów syntetycznych.

Czym jest plastik?

Termin ten odnosi się do materiałów, które są zwykle wytwarzane z produktów ubocznych ropy naftowej, gazu ziemnego lub węgla. Tworzywa sztuczne są również znane jako polimery. Po zaprojektowaniu, dodatki są łączone z materiałem bazowym, aby nadać mu właściwości wymagane do produkcji tego, co z plastiku zostało zaprojektowane. Niektóre dodatki sprawią, że plastik będzie bardziej odporny na ciepło, chemikalia lub odporny na blaknięcie. Przykłady dodatków zawartych w tworzywach sztucznych to:

Przeciwutleniacze: zapobiegają wpływowi czynników atmosferycznych
Barwniki: aby zmienić kolor
Plastyfikatory: do podłóg, izolacji, rynien i innych
Smary: do samolotów, zamków, zawiasów i innych
Anty-statystyki: aby zmniejszyć elektryczność statyczną
Środki przeciwdrobnoustrojowe: do pokryć ścian, zasłon prysznicowych i sedesów
Środki zmniejszające palność: do pokryć kabli, zabawek dla dzieci i nie tylko

Plastik służy do produkcji setek produktów codziennego użytku, począwszy od materacy i poduszek po izolację, podłogi, meble, naczynia, kleje i butelki na wodę.

Plastik niszczy nasze zdrowie i środowisko

Dodatki w plastiku niestety tam nie pozostają – wchłaniają się w nasze ciała, rozkładają się w postać kurzu i zanieczyszczają powietrze, wnikają do gleby i wody. Niektóre składowe plastiku mają właściwości imitujące hormony, co może zwiększać ryzyko zachorowania na raka.

Wiele osób nie rezygnuje z wygody jaką daje plastik, lecz powinni to rozważyć, ponieważ polimery narażają zdrowie ludzi, zwierząt i środowiska na poważne ryzyko.

Plastik szkodzi i zatruwa przyrodę

Niezależnie od tego, czy są to duże kawałki śmieci, w które zaplątują się zwierzęta lub ryby, czy małe fragmenty, które połykają ptaki, ryby lub inne zwierzęta, plastik kończy w miejscach, do których nie powinien nigdy dotrzeć i przynosi szkodę dzikiej przyrodzie na całym świecie. Według badań, co najmniej 77 gatunków fauny morskiej na wodach australijskich zostało dotkniętych przez splątanie lub spożycie plastikowych śmieci. Problem jest powszechny i dotyczy każdego zakątka świata i setek gatunków.

Tworzywa sztuczne przedostają się z wysypisk śmieci do zasobów wodnych

Choć ludzie wypierają tę myśl, śmieci, które trafiają na wysypiska śmieci, nie pozostają tam nietknięte. Zasoby wody gruntowej w otaczających obszarach mogą zostać zanieczyszczone toksynami znajdującymi się w tworzywach sztucznych, ponieważ plastikowy materiał wchłania się do gleby.

Tworzywa sztuczne zużywają bezcenną energię

Potrzeba znacznej ilości oleju, aby wyprodukować tworzywa sztuczne. I to zarówno w samym surowcu na produkt, jak i w energii zużywanej do jego produkcji. Energia ta mogłaby zostać lepiej wykorzystana lub zaoszczędzona, ale zamiast tego zużywa się ją na wytwarzanie plastikowych produktów, które prędzej lub późnej trafiają na wysypisko śmieci i dalej zanieczyszczają środowisko.

Składowe plastiki przedostają się do żywności i napojów

Amerykańskie koncerny przemysłu tworzyw sztucznych postanowiły wycofać pewien związek chemiczny, bisfenol A (w skróce BPA) z procesu produkcji opakowań do przechowywania żywności, a rząd Stanów Zjednoczonych zadeklarował zmiany w ustawie o bezpieczeństwie żywności, które zagwarantują całkowite wyeliminowanie wszelkich produktów zawierających BPA, które mogłyby szkodzić konsumentom do czasu, gdy badania wykażą niekancerogenny wpływ BPA na człowieka. U nas także pojawiają się plastikowe opakowania oznaczone znaczkiem „BPA-free”, czyli „wolne od BPA”. To jednak byłoby zbyt piękne, aby faktycznie tylko jeden związek chemiczny z całego plastiku przenikał do żywności i był szkodliwy, a cała reszta była w porządku. Jakikolwiek plastik, ten z BPA i bez BPA, nagrzewany np. w kuchence mikrofalowej oddaje cząsteczki chemiczne do żywności i napojów łatwiej niż się ludziom wydaje. Gdy plastik jest ogrzewany lub myty w bardzo wysokich temperaturach (np. w zmywarce), rozkłada się i uwalnia cząsteczki, które następnie wchłaniają się do naszych organizmów przez kontakt ze skórą lub przez pożywienie i napoje. Można zredukować ilość tych toksyn poprzez ręczne mycie plastiku w wodzie o niższej temperaturze, z czasem i tak będzie się on rozkładać.

Tworzywa sztuczne przechodzą przez łożysko

Toksyny i substancje chemiczne, które przedostają się do organizmu kobiety, kumulują się również w łożysku. Większość dzieci jeszcze zanim się urodzi, wystawiona jest na dziesiątki chemikaliów. Dlatego tak ważne jest, aby jeszcze przed planowaną ciążą ograniczyć kontakt z plastikiem, częściej korzystając np. z opakowań szklanych.

Tworzywa sztuczne powodują szkodliwe działanie na układ rozrodczy

Ponieważ toksyny znajdujące się w tworzywach sztucznych mają zdolność do naśladowania estrogenu, mogą uszkadzać układ rozrodczy i powodować niepłodność zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Ksenoestrogeny mogą zmniejszać liczbę testosteronu, fałszywie podnosić estrogen u mężczyzn i kobiet oraz zakłócać normalne wskaźniki płodności. W przypadku chłopców i dziewcząt w wieku dojrzewania, te same substancje chemiczne mogą również zakłócać normalny rozwój jąder lub prowadzić do przedwczesnej menstruacji.

Tworzywa sztuczne zwiększają ryzyko raka piersi

Producenci wyrobów z tworzyw sztucznych nadal twierdzą, że są one bezpieczne. Jednak coraz więcej badań powiązało pewne substancje chemiczne występujące w plastikowych produktach z niektórymi rodzajami raka, w szczególności z rakiem piersi. Jest to szczególnie ważna informacja dla kobiet, które mają w rodzinie historie nowotworów piersi. Ograniczenie używania plastiku jest jednym z czynników stylu życia zapobiegających nowotworom.

Tworzywa sztuczne zwiększają ryzyko chorób serca i cukrzycy

Dieta odgrywa dużą rolę w zdrowiu serca. Wysoki poziom narażenia na działanie plastiku może przyczynić się do zwiększenia ryzyka chorób układu krążenia. Toksyny występujące w tworzywach sztucznych mogą również zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 1 lub 2. Tworzywa sztuczne mogą prowadzić do dezorientacji komórkowej, co może zwiększać ryzyko reaktywności autoimmunologicznej (typ 1) lub może zmniejszać wrażliwość hormonalną, prowadząc do insulinooporności (typ 2).

12 zdrowszych alternatyw dla tworzyw sztucznych

Przerażony? Na szczęście istnieje wiele zdrowszych alternatyw dla plastiku. Oczywiście żyjąc we współczesnym świecie nie uda nam się wyeliminować go w 100%, jednak warto podjąć wszelkie możliwe kroki, aby ograniczyć ilość tworzyw sztucznych w naszym życiu.

Słomki metalowe, szklane i silikonowe

Zamiast plastikowych słomek wybierz słomki metalowe, szklane lub silikonowe. Chociaż silikon jest uważany przez niektórych za formę plastiku, nie przedostaje się on do żywności ani nie wytwarza takich samych form toksyczności jak zwykłe lub jednorazowe słomki plastikowe.

Szklane pojemniki na żywność

Zamiast wszechobecnych plastikowych pojemników, które znajdują się w większości szafek, wybierz pojemniki szklane (plastikowe wieczka są w porządku, ponieważ nie wchodzą w kontakt z żywnością). Szkło jest najbezpieczniejszym materiałem do przechowywania żywności, najlepiej jednak aby było naturalne, przezroczyste, a nie kolorowe.

Butelki na wodę ze stali nierdzewnej

Zamiast używać plastikowych butelek i kubków z wodą, wybierz wielorazowe kubki termiczne ze stali nierdzewnej.

Wielokrotnego użytku sztućce bambusowe

Jeśli potrzebujesz zabierać ze sobą sztućce i chcesz, aby były lekkie – wybieraj te bambusowe. Co więcej, są one wielokrotnego użytku, więc mogą odbyć z Tobą niejedną podróż.

Silikonowe tacki na kostki lodu

Silikonowe tacki na kostki lodu działają równie dobrze jak plastikowe, a dodatkowo: nie odbarwiają się ani nie starzeją z biegiem czasu.

Drewniane zabawki

Drewniane zabawki, na które powraca moda, to coś więcej niż tylko klasyczny klimat. Zabawki te wydają się być droższe, ale nie zawierają plastiku i mają znacznie dłuższą żywotność.

Szklane butelki dla niemowląt

Niemowlęta są najbardziej narażone na niebezpieczeństwo wynikające z wielokrotnego narażenia na działanie plastiku, więc wybierz bezpieczniejsze produkty, takie jak szklane butelki dla dzieci z silikonowymi rękawami chroniącymi przed stłuczeniem.