Artykuł sponsorowany
Zbyt niska zawartość tlenu we krwi jest bardzo niebezpieczna dla naszego zdrowia i życia — już po 5 minutach przerwy w jego dostarczaniu w mózgu zachodzą nieodwracalne zmiany. Utrzymujące się dłużej niskie ciśnienie tlenu we krwi jest także przyczyną przewlekłej niewydolności oddechowej — choroby, która lekceważona będzie bardzo niebezpieczna. Na szczęście można z nią walczyć dzięki tlenoterapii. I to nawet w warunkach domowych.
Czym jest tlenoterapia?
Pod tym terminem kryje się po prostu dostarczanie do organizmu powietrza o zwiększonej zawartości. Stosuje się ją przede wszystkim w przypadku stwierdzenia niewydolności oddechowej (czego oznaką jest m.in. spadek parcjalnego ciśnienia tlenu we krwi <60 mmHg przy jednoczesnym wzroście ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla >45 mmHg).
Wyróżnia się dwa rodzaje tlenoterapii:
- Bierną — stosowaną, gdy pacjent jest w stanie oddychać samodzielnie. W jej przypadku tlen dostarcza się z wykorzystaniem maski lub specjalnych wąsów tlenowych.
- Czynną — prowadzoną u chorych, których proces oddychania musi być wspomagany, np. przez respirator.
Długość leczenia tlenem jest w dużej mierze zależna od danego pacjenta. Przyjmuje się jednak, że skuteczna tlenoterapia powinna trwać ok. 15 godzin na dobę (wliczając w to nocny sen).
Do zalet tlenoterapii zaliczane są:
- zwiększenie stężenia tlenu we krwi,
- poprawę koncentracji i samopoczucia,
- poprawę wydolności fizycznej,
- lepsze dotlenienie narządów wewnętrznych (co usprawnia ich pracę),
- zwiększenie odporności organizmu,
- łagodzenie stanów zapalnych, zaburzeń snu, osłabienia, bólów i zawrotów głowy.
Wskazania i przeciwwskazania domowego leczenia tlenem
Obecnie tlenoterapia może być z powodzeniem prowadzona w domu, dzięki zastosowaniu urządzenia zwanego koncentratorem tlenu. Domowe leczenie tlenem (dlt) może być prowadzone w przypadku pacjentów z:
- niewydolnością oddechową,
- przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POCHP),
- mukowiscydozą,
- astmą oskrzelową,
- hipoksją,
- schorzeniami serca i układu krwionośnego,
- chorobami nowotworowymi,
- zaburzeniami snu i koncentracji,
- schorzeniami narządów ruchu (przyspiesza gojenie ran),
- alergiami, migrenami i ogólnym stanem osłabienia/wyczerpania,
- zaburzeniami geriatrycznymi,
- rdzeniowym zanikiem mięśni.
Z domowego leczenia tlenem należy zrezygnować w przypadku:
- noworodków (w przypadku stężenia tlenu >40% może dojść do uszkodzenia soczewek oczu lub oślepnięcia),
- ciąży,
- epilepsji (zwiększone dawki tlenu mogą wywoływać i nasilać ataki),
- napadów choroby wieńcowej (w okresach zaostrzenia),
- nagłych infekcji i ataków alergicznych,
- nagłych napadów migreny,
- napadów osłabienia oddechowego,
- okresów zwiększonego nadciśnienia,
- terapii immunosupresyjnych po transplantacjach,
- zatruć substancjami upośledzającymi oddychanie.
Więcej na temat tlenoterapii w warunkach domowych znajdziesz tutaj.
Jak działa koncentrator tlenowy?
Urządzenia te pobierają powietrze i dzięki szeregowi filtrów przekazują pacjentowi (przez rurkę połączoną z maską lub kaniulą nosową) mieszankę o zwiększonej zawartości tlenu (nawet do 90%). Koncentratory są wyposażone także w wymiennik ciepła, pozwalający ogrzać dostarczany tlen do 37 °C oraz nawilżacz, zwiększający jego wilgotność do 100% — bez nich mieszanka byłaby zbyt zimna i sucha dla ludzkiego organizmu.
Koncentratory tlenu mogą być przenośne lub stacjonarne. Te pierwsze cechują się małymi rozmiarami i mogą być z powodzeniem wykorzystywane także poza domem, np. w podróży. Koncentratory stacjonarne są natomiast znacznie bardziej wydajne i sprawdzają się idealnie w przypadku osób spędzających dużo czasu w domu.
Czym cechuje się dobry koncentrator? Zalety takiego urządzenia to przede wszystkim:
- czytelny panel sterowania,
- regulacja przepływu tlenu,
- regulacja czasu pracy,
- licznik przepracowanych godzin,
- ergonomiczny kształt,
- łatwa wymiana filtrów,
- cicha praca,
- wyposażenie dodatkowe — czujnik stężenia, nebulizator, pilot sterowania zdalnego, pulsoksymetr.
O czym pamiętać podczas domowego leczenia tlenem?
Przede wszystkim należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego — zarówno dotyczących stężenia, jak i czasu trwania poszczególnych sesji tlenoterapii. Trzeba bowiem mieć świadomość, że zbyt duża ilość tlenu jest równie szkodliwa, co jego niedobór. Przykładowo tlen o koncentracji 100% staje się toksyczny po 6 godzinach stosowania, a po 24-48 godzinach prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń płuc. Tlen o stężeniu >40% jest więc stosowany tylko w szczególnych przypadkach — większość tlenoterapii przeprowadza się ze stężeniem 40-50% i mogą trwać kilka tygodni. Należy także pamiętać, aby wykorzystywać wyłącznie tlen medyczny z atestem.
Podsumowanie
Domowa terapia tlenem może się okazać zbawienna dla osób z różnymi dolegliwościami. Tlen o odpowiednim stężeniu nie tylko pomaga zwalczać skutki niedotlenienia organizmu, ale też poprawia samopoczucie i ogólny stan zdrowia. Należy jednak pamiętać, aby swoją domową terapię tlenem prowadzić pod nadzorem lekarza specjalisty.