Wprowadzenie do Ajurwedy: trzy dosze

Wprowadź równowagę do swojego zdrowia dzięki zrozumieniu swojej konstytucji.

Ajurwedę, której nazwa w tłumaczeniu oznacza „wiedzę o życiu”, datuje się na 5 tysięcy lat wstecz. To system leczniczy, który bada fizyczną konstytucję, naturę emocjonalną i duchową. Zgodnie z tą starożytną filozofią, każdy z nas jest unikalną kombinacją trzech życiowych energii, czyli dosz, znanych jako vata, pitta i kapha. W każdym z nas jest trochę każdej z nich, u większości osób przeważa jedna lub dwie dosze. Ta wyjątkowa kombinacja wyłania się w momencie poczęcia i jest Twoim prakriti (naturą). W ciągu życia, proporcje każdej z dosz nieustannie się zmieniają w zależności od otoczenia, diety, pory roku, klimatu, wieku i wielu innych czynników. Będąc w równowadze lub poza nią, dosze mogą wpływać na Twoje zdrowie, poziom energii i ogólny nastrój.

Trzy dosze

Kapha

Typ Kapha ma mocną budowę ciała. Osoby te mają tendencje do gromadzenia nadprogramowych kilogramów. Wpływ elementów ziemi i wody sprawia, że są z natury stabilne, lojalne i pełne empatii. Cenią sobie wykonywanie czynności krok po kroku, w sposób metodyczny i preferują regularną rutynę w życiu codziennym i zawodowym. Jeśli dosza nie jest w równowadze kaphy mogą stać się zdemotywowane, uparte i zadowolone z siebie, nawet jeśli zmiana jest niezbędna. Ich metabolizm ma tendencję do bycia powolnym, a ich apetyt na jedzenie, a także stymulację jest mniej intensywny niż u osób typu vata lub pitta. Odnoszą korzyść z przebywania w nowych środowiskach, poznawania nowych ludzi i okazyjnych postów.

Pitta

Typy pitta zdominowane są przez element ognia, co czyni je z natury silnymi, intensywnymi i rozdrażnionymi. Mają średnią budowę ciała i wytrzymałość oraz pokaźne mięśnie. Często mają piegowatą skórę, która łatwo czerwieni się po opalaniu, w trakcie ćwiczeń, masażu i zawstydzenia. Mają silną wolę i są dobrzy w robieniu tego, co ich zdaniem jest właściwe. Mają tak samo intensywne i rywalizujące podejście zarówno do pracy, jak i zabawy. Są naturalnymi liderami i szybko się uczą. Ich zdolność do łatwego rozumienia i opanowywania nowych umiejętności i idei może sprawiać, że będę oceniający lub niecierpliwi względem osób, które w ich mniemaniu są wolniejsze lub mniej skupione. Mają silne trawienie i duży apetyt, zarówno na jedzenie, jak i wyzwania. Brak posiłku sprawia, że mają tendencję do zrzędzenia i uszczypliwości. Nierzadko cierpią na dolegliwości takie jak stany zapalne, wysypki, trądzik i luźne stolce. Dla równowagi pitty muszą radzić sobie z ich ognistymi tendencjami, skierowując je w produktywnym kierunku i ucząc się rozpoznawać ich destrukcyjną siłę.

Vata

Typy vata są chude i wręcz tyczkowate. Są bardzo aktywne mentalnie i fizycznie. Czerpią radość z kreatywnych przedsięwzięć, poznawania nowych ludzi i podróży w nowe miejsca. Kiedy są w równowadze, osoby typu vata są elastyczne, mają żywą wyobraźnię i myślą oryginalnie. Kiedy dosza nie jest w równowadze, mogą stać się pełne niepokoju, oderwane od rzeczywistości oraz mieć problem z wypełnianiem obowiązków, trzymaniem się rutyny i finalizowaniem projektów. Mają tendencję do odczuwania zimna i suchości, lubią za to ciepłą i wilgotną pogodę. Vaty często mają zimne ręce i stopy, zaparcia, suchą skórę i „strzelające” stawy. Wpływ elementu ziemi w ich konstytucji powoduje, że ich energia, humor i apetyt zmieniają się w zastraszającym tempie. Z tego powodu vaty często mają problem z regularnymi posiłkami lub porami snu, miotają się między spożywaniem ciężkich pokarmów i „uziemianiem się” a przyjmowaniem stymulantów jak cukier i kawa, aby podtrzymać intensywną aktywność mentalną lub fizyczną. Bezsenność i niska odporność to bardzo popularne problemy u wrażliwych osób typu vata.

Bi-dosza

Dwie dosze oznaczają, że masz w sobie silne właściwości dwóch typów dosz. Większość z nas jest takim typem mieszanym, rzadko kto wpisuje się tylko w jedną doszę. Osoby o podwójnej konstytucji (vata-pitta, pitta-kapha lub vata-kapha) są w pewnym sensie podzieleni. W pewnych warunkach będzie dominować jedna dosza, w innych warunkach – druga. Najlepszym sposobem, aby równoważyć dwu doszowe prakriti jes działanie zgodnie z porami roku. Na przykład, jeśli Twoje prakriti to vata-pitta lub vata-kapha, podczas jesieni, która jest porą vata, przestrzegałbyś diety kontrolującej vatę. Podczas ciepłej pogody, prowadziłbyś dietę kontrolującą pittę. Podczas sezonu zimnego i mokrego, przestrzegałbyś diety kapha.

Tri-dosza

Prakriti trzydoszowe oznacza, że posiada się równą ilość wpływu każdej z dosz. Taka osoba może być bardzo silna, stabilna i zdolna do adaptacji, jeśli jest w równowadze. Kiedy jednak dosze nie są zbalansowane, osoba taka może doświadczać problemów ze zdrowiem. Kluczem, aby zachować równowagę jest wyostrzenie swojej wrażliwości na potencjalne subtelne sygnały nierównowagi, które mogą narastać w skutek zaburzeń środowiskowych, dietetycznych lub emocjonalnych oraz przyjęcie praktyk, które będą stanowić przeciwwagę do tych wpływów. Na przykład w trakcie jesieni, osoba o trzech doszach powinna działać, jakby była osobą o konstytucji vata i przestrzegać diety i stylu życia balansujących tę doszę. To samo tyczy się innych pór roku: dieta i styl życia równoważące pittę kiedy pogoda jest gorąca i tryb życia balansujący kaphę, kiedy na dworze jest zimno i wilgotno.

 

Zdjęcie: Depositphotos