Temat wagi i nadwagi to kwestia trudna, wypełniona mieszanymi wiadomościami, nieraz sprzecznymi informacjami, a także kontrowersjami naukowymi. Jedno wydaje się jednak jasne. Związek między otyłością a zwiększonym ryzykiem ogromnej liczby chorób jest faktem.
Badania dopiero zaczynają odkrywać wewnętrzne mechanizmy, które “włączają” otyłość. Większość obecnych badań w tej dziedzinie skupiała się na dwóch substancjach hormonalnych – leptynie i grelinie.
Leptyna, grelina i otyłość
Leptyna i grelina są znane jako “hormony głodu”, ponieważ pomagają regulować apetyt. Leptyna zmniejsza apetyt, podczas gdy grelina go zwiększa.
Leptyna i grelina są przede wszystkim stabilizatorami wagi. Kiedy ktoś ogranicza podaż kalorii, organizm może rozpoznać, że nie ma wystarczającego wkładu energetycznego (w postaci żywności), aby zrekompensować wydatek energetyczny. W rezultacie organizm będzie produkować więcej hormonów “sygnalizujących apetyt”, próbując przywrócić równowagę. Dlatego tak trudno jest utrzymać wagę ograniczając kalorie.
Ponadto, wysoki poziom tkanki tłuszczowej jest ściśle powiązany ze stale wysokim poziomem leptyny. W rezultacie u wielu osób z nadwagą wytwarza się leptynooporność, czyli stan, w którym mózg staje się oporny na leptynę.
Badanie przeprowadzone w Holandii wykazało, że “u osób otyłych poziom krążącego hormonu znoszącego łaknienie – leptyny wzrasta, podczas gdy nieoczekiwanie obniża się poziom hormonu pobudzającego łaknienie. Obecnie uważa się, że otyli pacjenci są oporni na leptynę”.
Innymi słowy, organizmy wielu osób otyłych wytwarzają nadmiar leptyny, której mózg nie rozpoznaje. Ciało pozostaje głodne, więc osoba je więcej. W rezultacie wytwarza się więcej komórek tłuszczowych, a wraz z nimi więcej leptyny (której organizm nadal nie rozpoznaje).
Jak widać, może to być początek błędnego koła.
Zależność między insulinoopornością a leptynoopornością
Istnieje również związek między opornością na insulinę a opornością na leptynę. Oczywiście, wiele otyłych osób wcale nie jest chorych na cukrzycę, a także jest wielu diabetyków, którzy nie są otyli. Coraz większa liczba ludzi ma jedną i drugą dolegliwość – wystarczająco duża, aby badacze chcieli się dowiedzieć dlaczego.
W wywiadzie z ekspertem ds. neuroendokrynologii i otyłości dziecięcej, profesorem Robertem Lustigiem z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco, przedstawiono jego nową teorię, która zakłada, że insulinooporność wyzwala oporność na leptynę.
Według Lustiga sprawcami tego połączenia są węglowodany proste, głównie w postaci słodkich pokarmów i białej mąki. Wyjaśnia, że szerokie rozpowszechnienie insulinooporności/oporności na leptynę w naszej kulturze nie nastąpiło z dnia na dzień. Kiedy szaleństwo dietetyczne “o niskiej zawartości tłuszczu” rzeczywiście zaczęło się kilka dekad temu, producenci zaczęli dodawać więcej cukru do żywności o niskiej zawartości tłuszczu, aby produkty nadal były smaczne. W rezultacie nawyki żywieniowe ogólnie się zmieniły, a konsumpcja cukru nadal jest na bardzo wysokim poziomie.
Związek pomiędzy leptyną a nowotworami
Otyłość została powiązana z wyższym odsetkiem raka piersi, jak również z wyższym odsetkiem raka okrężnicy, nerek, pęcherzyka żółciowego i wątroby. Przeprowadzona niedawno metaanaliza wykazała również, że poziomy leptyny odgrywają tak ważną rolę w rozwoju raka piersi, że mają “potencjał rozwoju jako narzędzie diagnostyczne”.
Inna metaanaliza, oparta na literaturze opublikowanej przez National Institutes of Health oraz Chinese National Knowledge Infrastructure Database wykazała, że “średni poziom leptyny w surowicy” u tych kobiet, które miały raka piersi był “znacząco wyższy niż w grupie kontrolnej”.
3 rzeczy, które możesz zrobić, aby pomóc gospodarce hormonów związanych z głodem
1. Wyrzuć z diety cukier
Dowody są jasne: nadmiar cukru prowadzi do choroby na wiele sposobów, w tym do zwiększenia poziomu leptyny. Należy pamiętać, że cukier trafia nie tylko do cukierków i słodyczy. Wiele paczkowanych produktów spożywczych, takich jak sosy sałatkowe i keczup, również zawiera cukier. Ponadto komercyjne pieczywo i makarony z białej mąki mogą szybko przekształcić się w glukozę w organizmie.
2. Ruszaj się każdego dnia
Szybki marsz, pływanie, rozciąganie – to wszystko może być sposobem, aby zacząć się ruszać. Codzienne ćwiczenia mogą przywrócić równowagę sygnalizacji leptyny poprzez przekształcenie białych komórek tłuszczowych w brązowe komórki tłuszczowe.
3. Sprawdź poziomy witaminy D
Stwierdzono, że witamina D może przywrócić równowagę leptyny, co może pomóc w hamowaniu nowotworów. Kiedy poziom witaminy D osiąga 50 ng/ml, ryzyko wystąpienia raka piersi można zmniejszyć nawet o 83%. Sprawdzaj więc poziom witaminy D, a następnie podejmuj działania – spędzaj codziennie trochę czasu na słońcu oraz przyjmuj wysokiej jakości suplementy witamin D3 i K2.
Zdjęcie: Depositphotos
