Dlaczego olej roślinny działa rakotwórczo?

W 1956 roku w Stanach Zjednoczonych ruszyła sponsorowana przez największą firmę produkującą olej roślinny kampania reklamowa, która dawała jasno do zrozumienia, że wybierając tłuszcz roślinny zamiast smalcu czy masła można jeść zdrowiej i niskokaloryczne. Miliony gospodyń domowych uwierzyło, że stosując olej roślinny do smażenia, gotowania i sałatek wpłyną na poprawę zdrowia swoich bliskich.

Od lat 60-tych ubiegłego stulecia sukcesywnie zwiększa się spożycie oleju roślinnego. Czy faktycznie jest on tak zdrowy, jak przekonują nas kolorowe reklamy? Może okazać się, że jest całkowicie odwrotnie, a zawartość tłuszczów nienasyconych oraz zdolność do obniżania poziomu złego cholesterolu to za mało dla naszego zdrowia, gdyż spożywanie tłuszczu roślinnego może w dużej mierze wpływać na zwiększenie ryzyka powstawania nowotworów.

Tak zwane „zdrowe” oleje spożywcze (m.in.: olej sojowy, olej rzepakowy, bawełniany, słonecznikowy oraz kukurydziany) stały się dzisiaj jedną z głównych przyczyn chorób serca i nowotworów. Większość konsumentów nie ma pojęcia, że są od wielu lat oszukiwani i nadal ślepo wierzy w zalecenia o stosowaniu oleju roślinnego w jak największej ilości zarówno do smażenia i gotowania, jak i przyprawiania potraw na zimno.

Historia oleju roślinnego jako potencjalnie trującego odpadu

Ogólnodostępne media od lat polecają olej roślinny, jako alternatywę dla tłuszczu zwierzęcego. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że olej roślinny jest tani w produkcji i generuje ogromne dochody dla wytwarzających go przedsiębiorstw. Niestety coraz nowsze badania dowodzą, że rzekome korzyści zdrowotne spożywania oleju roślinnego, jako podstawowego źródła tłuszczu w diecie znacznie odbiegają od tego, co obiecywali nam przez dziesięciolecia jego producenci.

Dlaczego olej roślinny zyskał taką popularność? Jak wiadomo reklama jest najlepszą dźwignią handlu, a zakrojona na szeroką skalę kampania w przypadku oleju roślinnego okazała się wyjątkowo skuteczna.

Jak to się zaczęło?

Zdaniem wielu naukowców wszystko zaczęło się od globalnego giganta produkującego m.in. kosmetyki dla niemowląt, doskonale wszystkim znanej firmy Procter & Gamble.

Niestety początki kampanii reklamowej na rzecz oleju roślinnego wcale nie mają nic wspólnego z troską o zdrowie ludzkości. Prawda jest całkiem inna – założyciele marki P&G szukali sposobu na wykorzystanie powstającego podczas produkcji mydła oleju bawełnianego i postanowili „wcisnąć” go milionom Amerykanów, jako „cudowny” środek na poprawę zdrowia oraz zmniejszenie ryzyka zachorowania na wiele różnych chorób.

Tak naprawdę olej bawełniany nie posiada żadnych wartości odżywczych, a w surowej postaci jest faktycznie silną toksyną, którą stosuje się w niektórych krajach, jako formę męskiej antykoncepcji.

Gdy William Procter i James Gamble nawiązali współpracę i rozpoczęli produkcję mydła z dodatkiem bawełny, zauważyli, że proces ten wygenerował dużo odpadów, które mogły przynieść dodatkowy zysk. W efekcie przebiegły wachlarz taktyk marketingowych w połączeniu z agresywną dystrybucją próbek ostatecznie sprawiły, że olej bawełniany stał się głównym tłuszczem do gotowania w milionach domów i restauracji w całej Ameryce. I tak właśnie wygląda mroczna historia przekształcenia odpadku powstającego w czasie produkcji mydła do formy jadalnego i jedynie z nazwy „zdrowego” oleju.

Czy naprawdę olej roślinny może być niezdrowy? Czy jest to możliwe, jeżeli naukowo dowiedziono, że obniża on chroni m.in. przed miażdżycą? Jak najbardziej tak, a oto suche fakty, które pozwalają w pełni zrozumieć, dlaczego należy zaprzestać stosowania oleju roślinnego:

Oleje roślinne często są zjełczałe z powodu niewłaściwego przechowywania, które powoduje ich utlenianie

Połączenie wysokiej temperatury, ciśnienia i rozpuszczalników chemicznych wykorzystywanych do pozyskiwania olejów roślinnych oraz wystawianie pozyskanego oleju na działanie powietrza i światła sprawia, że zaczyna on szybko jełczeć i traci cenne dla naszego zdrowia związki m.in. antyoksydanty. Co więcej utleniony olej staje się bezpośrednim zagrożeniem dla naszego życia i przyczynia się do powstawania nowotworów oraz sprzyja rozwojowi stanów zapalnych organizmu.

Wiele olejów roślinnych poddawanych jest uwodornieniu i staje się źródłem szkodliwych tłuszczów trans

W celu zyskania pożądanej konsystencji i struktury tłuszczu roślinnego, który najczęściej przeznaczony jest do przemysłowego zastosowania (margaryny używane podczas procesu produkcji żywności wysoko przetworzonej, frytury, tanie tłuszcze piekarnicze i cukiernicze), a także pozornie zdrowych zamienników masła czy smalcu, które często stosujemy w naszych domach m.in. masło roślinne do smarowania pieczywa, tłuszcze roślinne poddawane są procesom uwodornienia.

Całkowicie lub częściowo uwodornione oleje roślinne, czyli tłuszcze trans zaburzają procesy metaboliczne i prowadzą do rozwoju wielu chorób m.in.: chorób układu pokarmowego, zaburzeń pracy wątroby, zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego, osłabienia odporności organizmu, miażdżycy, cukrzycy, otyłości oraz różnych postaci nowotworów.

Proces uwodorniani pozwala przedłużyć trwałość oleju, lecz częste spożywanie toksycznego tłuszczu prowadzi do rozwoju szeregu rodzajów nowotworów i nie tylko – dla przykładu naukowcy z Vanderbilt University odkryli, że spożycie tłuszczu trans wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu, nie tylko z powodu chorób serca, ale także z innych przyczyn, co sprawia, że oleje roślinne mogą stać się bezpośrednią przyczyną przedwczesnego zgonu i wpływać na obniżenie średniej życia grupy osób je stosujących.

Oleje roślinne są bezpośrednią przyczyną raka jelita grubego, nowotworu sutka oraz innych rodzajów choroby nowotworowej

Naukowcy w Europie odkryli kilka lat temu, że spożycie tłuszczów trans może niemal dwukrotnie zwiększyć ryzyko zachorowania na raka piersi. Podobne badania wykazały, że w większości przypadków spożycie tłuszczów trans stanowi główny czynnik ryzyka zachorowania na raka jelita grubego i innych form nowotworów.

Jaki tłuszcz stosować do gotowania i smażenia?

Chcąc uniknąć pułapek związanych z olejami roślinnymi oraz ich przetworzoną formą np. fryturami powszechnie stosowanymi w fast-foodach czy polecanymi, jako recepta na zbyt wysoki cholesterol margaryn do smarowania pieczywa najlepiej wrócić do stosowania tłuszczów zwierzęcych. Zarówno masło czy smalec, jak i zdrowsze i również zawierające tłuszcze nasycone np. tłuszcz kokosowy wcale nie są odpowiedzialne za zatykanie naszych tętnic i powstawanie blaszek miażdżycowych, a wprost przeciwnie – winowajcą epidemii miażdżycy oraz chorób serca jest właśnie olej roślinny. Potwierdzeniem tej tezy niech będzie medycznie udowodniony fakt, iż to nienasycony tłuszcz stanowi 74% tłuszczu, który znajduje się w zatkanych tętnicach.

Zastąpienie olejów roślinnych zdrowym tłuszczem zwierzęcym może znacznie poprawić nasz stan zdrowia i zredukować ryzyko zachorowania na wiele schorzeń. Warto jednak pamiętać, że zdrowy tłuszcz powinien pochodzić od zwierząt, które były hodowane bez użycia antybiotyków i sterydów oraz karmione naturalną paszą bez GMO, a także wypasane na pastwiskach, a nie przetrzymywane jedynie w ciasnych oborach.

Do najzdrowszych tłuszczów zwierzęcych zaliczamy:

• Naturalne masło
• Łój wołowy i jagnięcy
• Łój drobiowy m.in. kaczy i gęsi

Zdrowym tłuszczem nasyconym jest także olej kokosowy, jednakże nie może być to tłuszcz poddany procesowi uwodornienia, gdyż stanie się wówczas tak samo szkodliwy jak pozyskiwane z odpadów przemysłowych inne oleje roślinne.